
چگونگی طرح دعوی برای تقسیم اموال در طلاق یکی از موضوعات مهم و پرتکرار در دعاوی خانوادگی است. هنگامی که زن و شوهر تصمیم به طلاق میگیرند، مسئله نحوه تقسیم اموال مشترک، بهویژه اموالی که در طول زندگی مشترک بهدست آمده، بسیار حساس و چالشبرانگیز میشود. قانونگذار برای حمایت از حقوق هر یک از طرفین، شرایط و ضوابط خاصی را برای تقسیم داراییها تعیین کرده است. آگاهی از چگونگی طرح دعوی برای تقسیم اموال در طلاق و مراحل حقوقی آن میتواند از بروز اختلافات بعدی جلوگیری کند. در این مقاله، به بررسی گامبهگام این فرایند میپردازیم.
دسترسی سریع
Toggleدر فرایند طلاق، یکی از مهمترین و پیچیدهترین مسائل، موضوع تقسیم اموال میان زوجین است. در این میان، نقش وکیل خانواده بسیار تعیینکننده و حیاتی است. وکیل متخصص در امور خانواده با آگاهی کامل از قوانین مدنی، رویه قضایی و تفسیر صحیح مواد قانونی، میتواند از حقوق موکل خود در خصوص اموال مشترک، دفاع مؤثر و مستند ارائه دهد.
در بسیاری از موارد، زوجین درباره مالکیت اموال اختلاف دارند و نمیتوانند بهدرستی تعیین کنند که کدام دارایی مشمول تقسیم میشود. در چنین شرایطی، وکیل خانواده با بررسی اسناد و مدارک موجود، ارزیابی اموال و تشخیص مشارکت طرفین در تحصیل داراییها، میتواند خواسته موکل را بهصورت قانونی تنظیم و از دادگاه مطالبه کند.
یکی دیگر از وظایف مهم وکیل، اثبات شرط تنصیف اموال است که در عقدنامهها درج میشود. اگر این شرط وجود داشته باشد و شرایط تحقق آن فراهم باشد (مانند تقاضای طلاق از سوی مرد و عدم تخلف زن)، وکیل میتواند با استناد به مفاد عقدنامه، دادخواست تنصیف را به دادگاه ارائه داده و از حقوق مالی موکل خود حمایت کند.
همچنین، وکیل میتواند از بروز اشتباهات در روند دادرسی، نظیر ارائه ناقص مدارک، اشتباه در تنظیم دادخواست یا اظهارات غیرحقوقی جلوگیری کرده و با تسلط کامل بر تشریفات قانونی، مسیر طرح دعوا را برای موکل هموار نماید. در نتیجه، حضور وکیل مجرب، موجب تسریع در رسیدگی، افزایش احتمال موفقیت در دعوی و کاهش هزینههای زمانی و روانی خواهد شد.
برای کسانی که در استان البرز و شهر کرج ساکن هستند، انتخاب بهترین وکیل طلاق در کرج که تخصص و تجربه کافی در زمینه دعاوی تقسیم اموال دارد، میتواند نقش مؤثری در تحقق حقوق قانونی آنان ایفا کند.
در حقوق خانواده، یکی از مفاهیم مهم در دعاوی مالی پس از طلاق، بحث اموال مشترک زوجین است. اموال مشترک به داراییهایی اطلاق میشود که زن و شوهر در طول دوران زندگی مشترک و پس از عقد نکاح، از طریق تلاش، کار، سرمایهگذاری و همکاری یکدیگر بهدست آوردهاند. این اموال ممکن است به نام یکی از زوجین ثبت شده باشد، اما در واقع متعلق به هر دو نفر بوده و هر یک از آنان نسبت به آن حق مطالبه دارد.
مطابق ماده ۱۱۱۸ قانون مدنی، زن در اموال خود استقلال مالی دارد و میتواند در اموالش هر تصرفی انجام دهد. اما در خصوص اموالی که در دوران زوجیت و با همکاری یا مشارکت زوجین بهدست آمدهاند، در صورت بروز اختلاف و طلاق، مسئله تقسیم اموال پیش میآید. بر اساس قانون و رویه قضایی، چنانچه زن بتواند اثبات کند که در تحصیل این اموال نقش مؤثر و فعال داشته، میتواند ادعای سهم از آنها داشته باشد.
اموال مشترک معمولاً شامل ملک خریداریشده، خودرو، سرمایهگذاری، پسانداز بانکی، وسایل منزل، و حتی گاه سود ناشی از فعالیتهای اقتصادی در طول زندگی زناشویی میشود. نکته مهم این است که برای اثبات این موضوع، اسناد مالی، فیشهای واریزی، شهادت شهود یا مدارک همکاری مشترک میتواند به عنوان ادله در دادگاه مورد استناد قرار گیرد.
در برخی موارد نیز، توافقنامهای بین زن و شوهر تحت عنوان “شرط تنصیف اموال” در عقدنامه درج میشود که در صورت وقوع طلاق، مرد موظف به واگذاری نصف اموال به زن خواهد بود، مشروط بر اینکه تقاضای طلاق از سوی مرد باشد. به همین دلیل، شناسایی دقیق مفهوم اموال مشترک و نحوه اثبات آن، از مهمترین مراحل در چگونگی طرح دعوی برای تقسیم اموال در طلاق محسوب میشود.
قانون مدنی ایران مستقیماً موضوع «اموال مشترک» را در طلاق مشخص نکرده، اما از طریق ماده ۱۱۱۹ و همچنین بند «ب» شرط ضمن عقد مندرج در سند ازدواج (شرط تنصیف اموال) راهکارهایی پیشبینی شده است:
این شرط به موجب آن، اگر مرد تقاضای طلاق کند و زن ناشزه نباشد، نصف اموالی که مرد در دوران زناشویی به دست آورده، به زن تعلق میگیرد. البته این شرط فقط در صورتی اعمال میشود که زن هیچ تقصیری در فروپاشی زندگی نداشته باشد.
برای اینکه دادگاه به دعوی تقسیم اموال رسیدگی کند، باید شرایط زیر فراهم باشد:
دادخواست تقسیم اموال تنظیم و از طریق سامانه ثنا ثبت میشود.
پرونده به یکی از شعب دادگاه خانواده ارسال شده و نوبت دادرسی تعیین میگردد.
در جلسه دادرسی، قاضی با بررسی اسناد، ادله و اظهارات طرفین، درباره مالکیت، نحوه تقسیم و سهم هر یک از زوجین تصمیم میگیرد.
برای موفقیت در این دعوا، ارائه مستندات معتبر بسیار مهم است:
در طلاق توافقی، زوجین میتوانند درباره نحوه تقسیم اموال با یکدیگر به توافق برسند و آن را در متن توافقنامه یا دادخواست خود قید کنند. این توافق لازمالاجراست و دادگاه صرفاً نقش ثبت و تایید آن را دارد.
توجه: بهتر است در توافقنامه، جزئیات کامل اموال و نحوه تقسیم بهصورت شفاف نوشته شود (مانند شماره سند، نوع مال، ارزش آن و درصد سهم هر طرف).
اگر طلاق به درخواست یکی از زوجین باشد و دیگری راضی به طلاق نباشد، تقسیم اموال به پیچیدگی بیشتری میرسد. در این حالت، شرط تنصیف فقط در طلاق به درخواست مرد قابل اعمال است.
زن باید با ارائه دلایل کافی (اعسار، عسر و حرج، ترک انفاق، خیانت و…) حکم طلاق بگیرد. در این صورت، برای تقسیم اموال باید دعوی جداگانه مطرح کند.
اگر زن ناشزه نباشد، دادگاه میتواند نصف اموال دوران زندگی مشترک را به زن بدهد.
دادگاه خانواده با بررسی موارد زیر، در مورد دعوای تقسیم اموال تصمیمگیری میکند: