در فرآیند ساخت و ساز، دریافت پایانکار یکی از مراحل نهایی و ضروری برای بهره‌برداری قانونی از ساختمان محسوب می‌شود. پایانکار، سندی است که از سوی شهرداری صادر شده و نشان‌دهنده انطباق ساختمان با ضوابط و مقررات فنی، شهرسازی و ایمنی است. تنظیم قرارداد اخذ پایانکار میان مالک و مجری یا مشاور حقوقی، موجب تسهیل در انجام مراحل قانونی، کاهش ریسک‌های احتمالی و تضمین تعهدات طرفین می‌شود. این قرارداد شامل تعهدات مجری در قبال انجام امور اداری، پرداخت عوارض، دریافت تأییدیه‌های لازم و ارائه پایانکار به مالک خواهد بود. همچنین، جزئیات مالی، زمان‌بندی انجام کار و ضمانت‌های اجرایی در آن تصریح می‌شود. انعقاد این قرارداد مانع از بروز اختلافات احتمالی و تسهیل در روند اخذ مجوزهای لازم خواهد شد. به همین دلیل، دقت در تنظیم مفاد قرارداد و رعایت قوانین شهرداری اهمیت ویژه‌ای دارد. در ادامه، بندهای اصلی این قرارداد مورد بررسی قرار می‌گیرد.

یک صفحه از نمونه قرارداد ملکی فوق بعنوان نمونه در زیر آورده شده است

قرارداد کارگزاری اخذ پایانکار و صورتمجلس تفکیکی

این قرارداد فی مابین شرکت …………… که منبعد کارفرما نامیده میشود از یک طرف و آقای ……………………… شماره شناسنامه …………. صادره از ………. به نشانی ……………………………………………. که در این  قرارداد( کارگزار) نامیده میشود از طرف دیگر و با شرائط زیر منعقد می گردد.

ماده یک – موضوع قرارداد:

موضوع قرارداد عبارتست اخذ پایانکار از شهرداری، اخذ صورت مجلس تفکیکی از اداره ثبت اسناد و املاک، اخذ سند زمین از سازمان مسکن و شهرسازی جهت ………………واحد مسکونی شهرک ……………. بطوریکه اسناد مربوطه قابل انتقال به خریداران باشد برای هر واحد مسکونی مبلغ ……………………….ريال جمعاً به مبلغ ……………… ریال می باشد.

ماده ۲ – مبلغ قرارداد:

جهت ارائه کل خدمات موضوع قرارداد جمعاً مبلغ ………………………… ریال توافق گردید که به شرح ذیل از طرف کارفرما به کارگزار پرداخت می گردد.

توافق گردید که از طرف کارفرما به شرح ماده ۳ به کارگزار پرداخت می گردد.

ماده ۳- نحوه پرداخت :

1-…………………………مبلغ قرارداد در شروع کار در مقابل اخذ تضمین به کارگزار پرداخت می گردد.

2- …………………………مبلغ قرارداد پس از اخذ پایانکار از شهرداری پرداخت می گردد.

3-…………………………مبلغ قرارداد در مقابل ارائه گزارش پیشرفت کار در خصوص اخذ سند مالکیت زمین و صورتجلسه تفکیکی پرداخت می گردد.

4-………………………. مبلغ پس از ارائه صورتجلسه تفکیکی و معرفی خریداران به ثبت اسناد پرداخت می گردد.

5-…………………………..باقی مانده پس از انتقال اسناد مالکیت به نام خریداران پرداخت می گردد.

تبصره ۱: از هر پرداخت…………………….. ریال به عنوان تضمین حسن انجام کار کسر که پس از اتمام قرارداد به کارگزار پرداخت میگردد.

تبصره ۲: از هر پرداخت……………….. ریال مالیات کسر و به حساب دارائی منظور می گردد.

ماده ٤ – مدت قرارداد :

مدت قرارداد از تاریخ امضاء قرارداد و پرداخت پیش پرداخت…………………….. ماه تعیین می گردد.

ماده ۵ – سایر شرایط :

 قرارداد اخذ پایانکار

تنظیم قرارداد اخذ پایانکار یکی از مهم‌ترین اسناد در حوزه ساخت‌وساز و املاک محسوب می‌شود. این قرارداد بین مالک (یا سازنده) و فرد یا شرکت مجری (کارگزار اخذ پایانکار) تنظیم می‌شود تا فرایند قانونی دریافت گواهی پایانکار ساختمان از شهرداری یا سایر مراجع ذی‌صلاح انجام شود. در ادامه، تمامی بخش‌های این قرارداد را با توضیحات کامل بررسی می‌کنیم.

۱. مشخصات طرفین قرارداد

در این بخش، اطلاعات کامل طرفین قرارداد درج می‌شود. اطلاعات شامل:

• مشخصات مالک یا کارفرما: نام، نام خانوادگی، شماره ملی، آدرس محل سکونت و شماره تماس
• مشخصات مجری یا پیمانکار: نام، نام خانوادگی (برای اشخاص حقیقی) یا نام شرکت و شناسه ملی (برای اشخاص حقوقی)، آدرس و شماره تماس
• نمایندگان طرفین (در صورت وجود): در صورتی که یکی از طرفین نماینده داشته باشد، مشخصات و مستندات نمایندگی نیز ضمیمه شود.

۲. موضوع قرارداد

در این بخش، دقیقا مشخص می‌شود که هدف از این قرارداد، اخذ گواهی پایانکار ساختمان از شهرداری است.

• نوع ساختمان: مسکونی، تجاری، اداری، صنعتی و غیره
• آدرس و مشخصات ملک: پلاک ثبتی، مساحت زمین، تعداد طبقات و سایر اطلاعات مرتبط
• اقدامات لازم: انجام تمامی مراحل قانونی، فنی و اداری جهت اخذ پایانکار

۳. مدت قرارداد

• تاریخ شروع قرارداد: تاریخی که قرارداد از آن تاریخ معتبر خواهد بود
• مدت انجام تعهدات: مدت‌زمانی که پیمانکار متعهد است تا پایانکار را اخذ کند
• شرایط تمدید قرارداد: در صورتی که نیاز به تمدید باشد، شرایط آن مشخص شود

۴. تعهدات و وظایف مجری (پیمانکار)

مجری قرارداد موظف است کلیه مراحل دریافت پایانکار را انجام دهد. از جمله:

• بررسی الزامات و نواقص ملک برای دریافت پایانکار
• هماهنگی با مهندس ناظر و تکمیل گزارش‌های فنی
• پیگیری امور شهرداری و سایر ارگان‌های ذی‌صلاح
• پرداخت هزینه‌های مربوط به اخذ پایانکار (در صورت توافق)
• ارائه گزارش‌های منظم به مالک درباره پیشرفت کار

۵. تعهدات و وظایف مالک (کارفرما)

مالک نیز موظف به انجام برخی تعهدات است، از جمله:

• ارائه مدارک مورد نیاز مانند سند مالکیت، پروانه ساخت، نقشه‌های تأیید شده و سایر مدارک قانونی
• همکاری با پیمانکار جهت برطرف کردن نواقص فنی ساختمان (در صورت نیاز)
• پرداخت هزینه‌های قانونی و عوارض شهرداری مربوط به اخذ پایانکار
• پرداخت مبلغ قرارداد به مجری طبق شرایط توافق‌شده

۶. مبلغ قرارداد و شرایط پرداخت

• مبلغ کل قرارداد: میزان دستمزد پیمانکار برای انجام کار
• نحوه پرداخت: تعیین نحوه پرداخت (مثلاً پرداخت در چند مرحله بر اساس پیشرفت کار)
• ضمانت‌های پرداخت: چک، سفته یا ضمانت‌نامه بانکی در صورت نیاز

۷. ضمانت اجرای قرارداد و جرایم تأخیر

• جرایم تأخیر: اگر پیمانکار در انجام تعهدات خود تأخیر کند، میزان جریمه تعیین شود (مثلاً درصدی از مبلغ قرارداد برای هر روز تأخیر)
• مکانیسم فسخ قرارداد: شرایطی که به مالک حق فسخ قرارداد را می‌دهد
• مجازات عدم انجام تعهدات: در صورت عدم اجرای کامل تعهدات، پیمانکار موظف به جبران خسارت خواهد بود

۸. فسخ قرارداد

• شرایط فسخ توسط مالک: عدم اجرای تعهدات توسط پیمانکار، تأخیر بیش از حد در دریافت پایانکار
• شرایط فسخ توسط پیمانکار: عدم همکاری مالک، عدم پرداخت مبالغ توافق‌شده
• نحوه تسویه‌حساب در صورت فسخ قرارداد

۹. حل اختلافات و داوری

• نحوه حل اختلافات: مشخص کردن اینکه در صورت بروز اختلاف، موضوع از طریق مذاکره، داوری یا مراجعه به دادگاه حل شود
• مرجع داوری: تعیین فرد یا نهادی برای حل اختلافات احتمالی
• محل رسیدگی به دعاوی: تعیین محل و مرجع قانونی رسیدگی به دعاوی ناشی از این قرارداد

۱۰. سایر شرایط و ضوابط

• شرایط فورس ماژور: پیش‌بینی شرایطی مانند بلایای طبیعی، تغییر قوانین که ممکن است باعث عدم امکان اجرای تعهدات شود
• تعهدات مربوط به محرمانگی اطلاعات: حفظ اطلاعات و اسناد مالک توسط پیمانکار
• موارد متفرقه: سایر مواردی که به صلاحدید طرفین در قرارداد گنجانده می‌شود

۱۱. امضای طرفین و شاهدان

در پایان، قرارداد باید به امضای طرفین برسد و در صورت نیاز، شهود یا نمایندگان قانونی نیز آن را امضا کنند.

با رعایت این نکات، می‌توان یک قرارداد حرفه‌ای و جامع برای اخذ پایانکار تنظیم کرد که از اختلافات احتمالی جلوگیری کند.

نتیجه گیری

تنظیم قرارداد اخذ پایانکار مستلزم درج دقیق مشخصات طرفین، موضوع قرارداد، مدت انجام کار، تعهدات پیمانکار و مالک، مبلغ و نحوه پرداخت، ضمانت اجرای قرارداد و شرایط فسخ است. در این قرارداد، پیمانکار موظف به پیگیری کلیه امور اداری و فنی برای اخذ پایانکار از شهرداری است و مالک باید مدارک لازم را ارائه داده و هزینه‌های قانونی را بپردازد. تعیین جرایم تأخیر، مکانیسم حل اختلاف و شرایط فورس ماژور از موارد مهم در این سند است. شفافیت در نحوه پرداخت، ضمانت‌های اجرایی و مسئولیت‌های طرفین، از بروز اختلافات جلوگیری می‌کند. همچنین، پیش‌بینی داوری یا مرجع قانونی جهت رسیدگی به دعاوی احتمالی ضروری است. امضای طرفین و شهود در انتهای قرارداد، به آن رسمیت می‌بخشد. رعایت این نکات باعث تنظیم یک قرارداد حرفه‌ای و قابل استناد خواهد شد.