قرارداد تخریب ساختمان، یک سند حقوقی و فنی است که بین مالک ساختمان (کارفرما) و پیمانکار تخریب منعقد می‌شود تا عملیات تخریب یک یا چند ساختمان موجود بر اساس شرایط مشخص انجام گیرد. این قرارداد، چارچوبی قانونی برای اجرای ایمن و منظم عملیات تخریب فراهم می‌آورد و مسئولیت‌ها، تعهدات، مراحل کار، هزینه‌ها، زمان‌بندی و ضمانت اجراها را تعیین می‌کند. در ادامه، یک توضیح جامع و تفصیلی از مفهوم، ابعاد، و نکات مهم قرارداد تخریب ساختمان در قالب ۱۵۰۰ کلمه آورده شده است.

برای دانلود قرارداد کلیک کنید : قرارداد تخریب

تعریف قرارداد تخریب ساختمان

قرارداد تخریب ساختمان، توافقی کتبی است که در آن، کارفرما (معمولاً مالک یا نماینده قانونی او) اجرای عملیات تخریب بنای موجود را به پیمانکاری واگذار می‌کند که دارای تخصص، تجهیزات و مجوزهای لازم برای انجام این کار است. این قرارداد، مبنایی قانونی دارد و باید مطابق با مقررات شهرداری، نظام مهندسی ساختمان، آیین‌نامه‌های ایمنی و محیط‌زیست تنظیم گردد.

اهداف تنظیم قرارداد تخریب

تنظیم قرارداد تخریب، اهداف متعددی را دنبال می‌کند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

1. حفظ ایمنی عمومی و کارگران
   تخریب ساختمان یک فعالیت پرریسک است و در صورت عدم رعایت اصول ایمنی می‌تواند موجب تلفات جانی یا خسارات مالی شود.

2. جلوگیری از اختلافات حقوقی
   تنظیم قرارداد، حقوق و تعهدات طرفین را شفاف می‌کند و در صورت بروز اختلاف، مبنایی برای حل و فصل آن فراهم می‌سازد.

3. تعیین دقیق محدوده پروژه
   قرارداد مشخص می‌کند که کدام قسمت از ساختمان باید تخریب شود، با چه روش‌هایی، در چه زمانی و با چه کیفیتی.

4. تضمین کیفیت و مسئولیت‌پذیری پیمانکار
   پیمانکار موظف می‌شود مطابق شرایط فنی و زمانی، عملیات را به نحو مطلوب انجام دهد.

ارکان اصلی قرارداد تخریب ساختمان

قرارداد تخریب ساختمان معمولاً دارای ارکان و بخش‌های زیر است:

۱. مشخصات طرفین قرارداد

در این بخش، اطلاعات دقیق کارفرما و پیمانکار نوشته می‌شود. شامل:

• نام و نام خانوادگی یا نام حقوقی

• شماره ملی یا شناسه ملی

• آدرس دقیق

• شماره تماس

• سمت قانونی نماینده در صورت وجود

۲. موضوع قرارداد

موضوع قرارداد، عبارت است از “انجام عملیات تخریب ساختمان واقع در آدرس مشخص توسط پیمانکار طبق شرایط فنی و ایمنی مشخص”.

مثال:
«موضوع این قرارداد، انجام عملیات تخریب کامل بنای دو طبقه به مساحت تقریبی ۲۰۰ مترمربع واقع در تهران، خیابان … به شماره پلاک ثبتی … می‌باشد.»

۳. مدت زمان انجام کار

مدت زمان اجرای عملیات تخریب با در نظر گرفتن حجم ساختمان، موقعیت محل، تجهیزات مورد نیاز، مراحل اخذ مجوز و شرایط جوی تعیین می‌شود. همچنین باید به صورت دقیق تاریخ شروع و پایان قید گردد.

۴. مبلغ قرارداد و نحوه پرداخت

در این بخش، میزان مبلغ توافقی برای اجرای عملیات تخریب ذکر می‌شود. نحوه پرداخت معمولاً به‌صورت مرحله‌ای است:

• پیش‌پرداخت هنگام عقد قرارداد

• پرداخت در اواسط کار

• پرداخت نهایی پس از تحویل کامل پروژه

۵. تعهدات پیمانکار

مهم‌ترین تعهدات پیمانکار در قرارداد تخریب عبارتند از:

• اخذ مجوزهای لازم از شهرداری و سایر مراجع ذی‌ربط (در صورتی که بر عهده پیمانکار باشد)

• تجهیز کارگاه و فراهم کردن ماشین‌آلات تخریب

• رعایت اصول ایمنی برای کارگران، ساکنان اطراف و عابران پیاده

• مدیریت پسماند ساختمانی و حمل نخاله‌ها به محل مجاز

• جلوگیری از آسیب به املاک مجاور

• جبران خسارت در صورت تخلف یا کوتاهی

۶. تعهدات کارفرما

وظایف کارفرما شامل:

• پرداخت به موقع مبالغ توافق‌شده

• تحویل محل پروژه به پیمانکار

• همکاری در اخذ مجوزها در صورت لزوم

• فراهم کردن دسترسی به تأسیسات (آب، برق و …) در صورت نیاز

۷. نکات فنی عملیات تخریب

در این قسمت، جزئیات فنی کار آمده است. از جمله:

• نحوه قطع انشعابات (آب، برق، گاز، تلفن)

• مراحل تخریب (سقف، دیوار، اسکلت)

• نحوه پشتیبانی و مهاربندی سازه‌های مجاور

• استفاده از ماشین‌آلات خاص (بیل مکانیکی، پیکور، بولدوزر و …)

• روش جمع‌آوری، بارگیری و تخلیه نخاله‌ها

۸. ضمانت حسن انجام کار

در بسیاری از قراردادهای تخریب، کارفرما از پیمانکار ضمانتی می‌گیرد (مثلاً چک، سفته، یا ضمانت‌نامه بانکی) که در صورت تخلف یا ناتمام گذاشتن کار قابل وصول باشد. این ضمانت‌نامه بعد از اتمام صحیح پروژه عودت داده می‌شود.

۹. خسارات و جرایم تأخیر

در صورتی که پیمانکار در انجام عملیات تأخیر داشته باشد یا خساراتی به ساختمان‌های اطراف وارد کند، موظف است مطابق قرارداد جبران خسارت نماید. میزان جرایم می‌تواند به‌صورت روزانه یا درصدی از مبلغ قرارداد تعیین گردد.

۱۰. فسخ قرارداد

مواردی که در آن طرفین یا یکی از آن‌ها می‌تواند قرارداد را فسخ کند، باید صراحتاً ذکر شود. مانند:

• عدم اجرای به موقع تعهدات از سوی پیمانکار

• تأخیر غیرموجه در شروع عملیات

• ایجاد خطر برای امنیت عمومی

• ورشکستگی یا فوت یکی از طرفین

۱۱. حل اختلاف

در صورت بروز اختلاف میان کارفرما و پیمانکار، ابتدا مذاکره دوستانه انجام می‌شود. در صورت بی‌نتیجه بودن، داوری یا رجوع به مراجع قضایی و یا شورای حل اختلاف محل پیش‌بینی می‌شود.

نکات مهم در تنظیم قرارداد تخریب

1. وجود مهندس ناظر:
   حضور مهندس ناظر جهت بررسی فنی و نظارت بر روند تخریب ضروری است.

2. بیمه کارگران و پروژه:
   پیمانکار باید تمامی کارگران را بیمه حوادث کند. همچنین، مسئولیت جبران خسارات مالی و جانی به عهده پیمانکار خواهد بود مگر آنکه خلاف آن در قرارداد آمده باشد.

3. قطع انشعابات قبل از تخریب:
   تخریب بدون قطع کامل برق، گاز، آب و سایر تأسیسات ممنوع و بسیار خطرناک است.

4. موقعیت مکانی ملک:
   اگر ساختمان مورد تخریب در بافت فرسوده، حاشیه خیابان، یا نزدیک به آثار تاریخی باشد، نیازمند مجوزهای خاص و حساسیت‌های ویژه‌ای خواهد بود.

5. محیط زیست و آلودگی صوتی:
   پیمانکار موظف به رعایت قوانین مربوط به آلودگی صوتی و گردوغبار است و نباید مزاحمت برای همسایگان ایجاد کند.

مجوزهای لازم برای تخریب ساختمان

قبل از هرگونه تخریب، دریافت مجوز تخریب از شهرداری الزامی است. مدارک لازم شامل:

• درخواست مالک یا وکیل قانونی

• نقشه‌های ساختمان

• گواهی عدم خلاف یا پایان‌کار قبلی

• گزارش مهندس ناظر

• رضایت همسایگان در برخی موارد

تفاوت قرارداد تخریب با سایر قراردادهای ساختمانی

برخلاف قراردادهای ساخت‌وساز که معمولاً به دنبال ایجاد هستند، قرارداد تخریب با هدف حذف و نابودی سازه‌های موجود منعقد می‌شود. بنابراین، نکات ایمنی و مخاطرات آن بسیار بیشتر است و باید با دقت بالاتری تنظیم شود.

نتیجه‌گیری

قرارداد تخریب ساختمان، از نظر حقوقی، فنی و ایمنی یکی از مهم‌ترین قراردادهای حوزه ساخت‌وساز به شمار می‌رود. این قرارداد باید به‌گونه‌ای تنظیم شود که تمامی جوانب از جمله مسئولیت‌ها، حقوق، تعهدات، زمان‌بندی، نحوه پرداخت، نحوه انجام عملیات، ایمنی، و حل اختلافات احتمالی را در بر گیرد. عدم تنظیم دقیق این قرارداد می‌تواند منجر به بروز خسارات جبران‌ناپذیر مالی و جانی شود.